W 2024 roku coraz więcej uwagi poświęca się systemowi białych certyfikatów w Polsce. Świadectwo efektywności energetycznej wydawane jest przez Prezesa Urzędu Energetyki na podstawie regulacji ustawowych z dnia 20 maja 2016 roku, o efektywności energetycznej (Dz. U. 2016 r. poz. 831 z późn. zm.). Otrzymać go mogą przedsiębiorcy, którzy zdecydowali się na znaczącą modernizację obiektów, co doprowadziło do zmniejszenia zużycia energii elektrycznej i zwiększenia efektywności. Pamiętaj, że ten dokument stanowi certyfikat uznawany w Unii Europejskiej i wiąże się z koniecznością spełnienia konkretnych kryteriów.
Czym jest biały certyfikat?
Biały certyfikat, znany również jako świadectwo efektywności energetycznej, to instrument prawny i ekonomiczny mający na celu poprawę efektywności energetycznej w gospodarce. Głównym celem wprowadzenia tego mechanizmu na rynek polski jest motywowanie przedsiębiorstw i instytucji do inwestowania w rozwiązania energooszczędne, a to w konsekwencji ma prowadzić do redukcji zużycia energii i emisji CO2.
Zobacz, jakie informacje według nas najbardziej Ci się przydadzą:
- Białe certyfikaty wydawane są przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE).
- Certyfikaty stanowią prawa majątkowe o realnej wartości pieniężnej.
- Dokumenty podlegają obrotowi na Towarowej Giełdzie Energii.
- Białe certyfikaty przyznawane są za planowane działania modernizacyjne, przed ich rozpoczęciem.
Zasady działania białych certyfikatów
System białych certyfikatów opiera się na kilku kluczowych zasadach, które mają na celu promowanie i nagradzanie działań zwiększających efektywność energetyczną. Oto najważniejsze z nich:
- Identyfikacja i planowanie przedsięwzięć – Przedsiębiorstwa identyfikują potencjalne projekty modernizacyjne, które mogą przynieść znaczące oszczędności energii. najczęściej plany te obejmują takie działania, jak modernizacja systemów oświetleniowych, wymiana przestarzałych urządzeń na te nowoczesne i energooszczędne, termomodernizacja budynków, izolacja instalacji przemysłowych, czy też optymalizacja procesów produkcyjnych.
- Składanie wniosków – Aby cały proces przyznania białych certyfikatów mógł ruszyć, to zainteresowane podmioty muszą złożyć wnioski do Urzędu Regulacji Energetyki. Wnioski muszą zawierać szczegółowy opis planowanych działań oraz audyt energetyczny, który jest dla urzędu potwierdzeniem planowanych oszczędności energii.
- Ocena i przyznawanie certyfikatów – Urząd ocenia złożone wnioski pod kątem spełnienia wymaganych kryteriów. Certyfikaty przyznawane są wyłącznie za projekty, które w opinii ekspertów z urzędu gwarantują osiągnięcie określonego poziomu oszczędności energii.
- Realizacja inwestycji – Po otrzymaniu certyfikatu przedsiębiorstwo realizuje zaplanowane działania modernizacyjne. Niezwykle ważne jest, aby wszelkie dokonywane inwestycje były zgodne z deklaracjami, które przedsiębiorca wpisał do wniosku.
- Weryfikacja oszczędności – Po zakończeniu inwestycji przeprowadzana jest weryfikacja rzeczywistych oszczędności energii. Jeśli osiągnięte rezultaty są zgodne z założeniami, certyfikat zostaje utrzymany.
- Obrót certyfikatami – Białe certyfikaty mogą być przedmiotem obrotu na Towarowej Giełdzie Energii. Przedsiębiorstwa, które nie są w stanie samodzielnie zrealizować wymaganych oszczędności energii, mogą kupić certyfikaty od innych podmiotów.
- Rozliczenie obowiązku – Przedsiębiorstwa zobowiązane do uzyskania określonej ilości białych certyfikatów (np. dotyczy to sprzedawców energii) muszą przedstawić odpowiednią liczbę certyfikatów do umorzenia lub uiścić opłatę zastępczą.
Kto kupuje białe certyfikaty?
Ustawa o efektywności energetycznej nakłada na firmy energetyczne i wybrane podmioty obowiązek poprawy efektywności energetycznej. W praktyce obowiązek ten realizowany jest właśnie między innymi poprzez nabywanie białych certyfikatów. Działania te wpisują się w krajowy plan oszczędności energii, zakładający redukcję zużycia o 5580 tys. ton toe do końca 2030 roku.
Obowiązek zmniejszenia zużycia energii spoczywa m.in. na:
- Podmiotach gospodarczych działających w branży energetycznej, specjalizujących się w generowaniu energii (zarówno elektrycznej, jak i cieplnej), a także zajmujących się dystrybucją energii i gazu ziemnego.
- Przedsiębiorstwach prowadzących sprzedaż paliw ciekłych (płynnych).
- Określonej grupie konsumentów końcowych, obejmującej między innymi podmioty importujące gaz ziemny zarówno z obszaru UE, jak i z państw trzecich.
- Podmiotach świadczących usługi maklerskie w zakresie instrumentów finansowych i towarów giełdowych.
Podmioty mogą zrealizować swój obowiązek na trzy sposoby:
- Realizując przedsięwzięcie, które ma przyczynić się do poprawy efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego.
- Uruchamiając program bezzwrotnych dotacji, ukierunkowany na poprawę efektywności energetycznej.
- Zdobywając białe certyfikaty we własnym zakresie lub pozyskując je od pozostałych uczestników Rynku Praw Majątkowych, by ostatecznie przedstawić je do anulowania Prezesowi URE.
Kto może uzyskać białe certyfikaty?
Białe certyfikaty są dostępne dla wszystkich podmiotów, które planują przeprowadzenie inwestycji skutkujących oszczędnością energii na poziomie minimum 10 ton oleju ekwiwalentnego (w przeliczeniu to 116,3 tys. kWh).
Takie możliwości wynikają z przepisów prawa, jednak w praktyce białe certyfikaty to z reguły narzędzia wsparcia, które są dedykowane średnim, dużym i energochłonnym podmiotom, które planują inwestycje mające na celu redukcję zużycia energii (żadziej JDG, osobom prywatnym). Możemy tu wymienić:
- jednostki samorządu terytorialnego (np. urzedy, gminy),
- spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe,
- szpitale,
- parafie,
- związki komunalne,
- szkoły wyższe,
- spółki prywatne,
- instytucje prywatne,
- przedsiębiorstwa energetyczne,
- zakłady przemysłowe,
- przedsiębiorstwa produkcyjne.
Ekspert z KlasaBudynku podpowiada
Zawsze podkreślam, że kluczowym kryterium w przypadku przyznania białych certyfikatów jest osiągnięcie wymaganego poziomu oszczędności energii, a nie status prawny czy rodzaj działalności wnioskodawcy. Dlatego też, każdy podmiot, który jest w stanie zrealizować przedsięwzięcie prowadzące do znaczącej poprawy efektywności energetycznej, ma szansę na uzyskanie białego certyfikatu. Jesteś osobą prywatną, prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, a może masz gospodarstwo rolne? Nic nie stoi na przeszkodzie, żebyś wnioskował o wsparcie tego typu, o ile bedziesz w stanie zaoszczędzić rocznie 116,3 tys. kWh.
Przeprowadzenie audytu efektywności energetycznej
Audyt efektywności energetycznej to kompleksowa analiza zużycia energii w przedsiębiorstwie lub budynku, mająca na celu identyfikację obszarów, w których można wprowadzić usprawnienia i osiągnąć oszczędności energetyczne. Głównym celem audytu jest określenie potencjału oszczędności energii oraz zaproponowanie konkretnych działań modernizacyjnych i przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej.
Przypominamy!
Pamiętaj, że uzyskanie białych certyfikatów wymaga przeprowadzenia audytu efektywności energetycznej i złożenia odpowiedniego wniosku do Prezesa URE. Bardzo ważne jest jednak to, że białe certyfikaty można uzyskać jedynie na przedsięwzięcia planowane – takie, które nie zostały rozpoczęte przed złożeniem wniosku.
Raport z audytu efektywności energetycznej powinien zawierać przede wszystkim:
- dane pomiarowe z okresu referencyjnego;
- informacje o oszczędnościach energii;
- ocenę efektywności energetycznej;
- szczegółowy opis stanu technicznego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji;
- analizę zużycia energii;
- ocenę efektów ekonomicznych i ekologicznych przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej;
- opis możliwych rodzajów przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej.
Audyt energetyczny, certyfikat, paszport energetyczny i świadectwo charakterystyki energetycznej – mylą Ci się wszystkie te pojęcia? W odpowiedzi na liczne zapytania włascicieli nieruchomości przygotowaliśmy obszerny przewodnik, w którym jasno i rzeczowo wyjaśniamy Czym się różni audyt energetyczny od świadectwa charakterystyki energetycznej?
Procedura uzyskania białego certyfikatu
Proces pozyskania świadectwa efektywności energetycznej podzielony jest na kilka etapów, które musi przestrzegać każdy zainteresowany uzyskaniem certyfikatu.
- Wybór i zaplanowanie przedsięwzięć słuzących poprawie efektywności energetycznej.
- Zlecenie przeprowadzenia profesjonalnego audytu energetycznego przez certyfikowanego audytora.
- Złożenie wniosku do Prezesa URE wraz z załącznikami zawierającymi wymagana dokumentację (w tym dokumentację z przeprowadzonego audytu energetycznego).
- Rozpoczecie realizacji planowanego przedsięwzięcia.
- Zakonczenie inwestycji i ponowne zlecenie przeprowadzenia udytu energetycznego (uwaga: Projekty, których przewidywana roczna oszczędność energii finalnej nie przekracza 100 toe, są zwolnione z obowiązku przeprowadzenia audytu powykonawczego).
- Złożenie formalnego zawiadomienia do Prezesa URE o zakończeniu przedsięwzięcia.
- Posiadacze białych certyfikatów mogą je spieniężyć poprzez sprzedaż na Towarowej Giełdzie Energii.
Korzyści z uzyskania białego certyfikatu
Dla jednych podmiotów znacząca oszczędność w skali roku na rachunkach za energię będzie stanowiła najwiekszą korzyść, inni zaś wskażą w tym przypadku wartości ekologiczne i dbalość o środowisko naturalne. Nie ma wątpliwości co do jednego – wydanie świadectwa efektywności energetycznej przynosi wiele długofalowych korzyści, a nasi eksperci najczęściej wymieniają następujące:
- dodatkowe środki finansowe,
- oszczędności na rachunkach za energię,
- korzyści wizerunkowe,
- korzyści ekologiczne,
- elastyczność finansowa (nieograniczony okres ważności),
- możliwość realizacji kolejnych, większych inwestycji,
- spełnienie wymogów prawnych (w określonych przypadkach).
Rynek białych certyfikatów
Podsumujmy najważniejsze informacje dotyczace rynku białych certyfikatów:
Rynek białych certyfikatów w Polsce dynamicznie się rozwija, oferując przedsiębiorstwom atrakcyjne możliwości finansowania inwestycji w efektywność energetyczną. Świadectwa efektywności energetycznej, bo tak brzmi ich pełna nazwa, stanowią prawa majątkowe podlegające obrotowi na Towarowej Giełdzie Energii.
Przedsiębiorstwa mogą uzyskać białe certyfikaty za planowane działania modernizacyjne, które prowadzą do oszczędności energii. Proces ten wymaga przeprowadzenia audytu efektywności energetycznej i złożenia wniosku do Urzędu Regulacji Energetyki.
Rynek białych certyfikatów staje się coraz bardziej istotnym i pożądanym elementem polskiej polityki energetycznej, gdyż wspiera dążenia do poprawy efektywności energetycznej i redukcji emisji CO2 w gospodarce.
Cena białych certyfikatów
Cena świadectw efektywności energetycznej to jedna z najbardziej interesujących przedsiębiorców kwestii. Ich wartość jest zmienna i zależy od aktualnej sytuacji rynkowej (notowań na TGE – Towarowej Giełdzie Energii), ale generalnie patrząc na ostatnich 7 lat, możesz zaobserwować tendencję wzrostową.
Przykład:
Średnia ważona cena sesyjna instrumentu PMEF_F (tzw. białe certyfikaty) w sierpniu 2024 roku wyniosła 2 508,05 zł/toe. Oznacza to wzrost o 0,26 zł/toe w porównaniu do lipca 2024 roku.
Jeżeli wiesz, że potrzebujesz jedynie świadectwa charakterystyki energetycznej – zgłoś się do nas!
Na ten moment nie potrzebujesz audytu energetycznego, a świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynku lub jego części? Zapraszamy do skorzystania z usług KlasaBudynku. Nasza firma specjalizuje się w kompleksowej obsłudze w zakresie efektywności energetycznej budynków. Oferujemy profesjonalne usługi związane z wykonywaniem świadectw charakterystyki energetycznej dla:
Aktualne świadectwo charakterystyki energetycznej to dokument, który jest niezbędny przy sprzedaży, wynajmie lub oddaniu do użytkowania nowych obiektów. Nasze usługi opieraja się na rzetelnym sporządzaniu dokumentów przez certyfikowanych specjalistów. dzięki usługom online możemy zaoferować naszym klientom konkurencyjne ceny i szybką obsługę.
